Każdemu nas w związku z wprowadzeniem RODO przysługują różnego rodzaju uprawnienia, takie jak między innymi:

1. prawo dostępu do danych oraz otrzymania ich kopii (art. 15),

2. prawo do sprostowania (poprawy) danych (art. 16),

3. prawo do usunięcia danych, czyli tzw. ,,bycie zapomnianym” (art. 17),

4. prawo do ograniczenia przetwarzania danych (art. 18),

5. prawo do przeniesienia danych (art. 20),

6. prawo do wyrażenia sprzeciwu wobec przetwarzania danych (art. 21),

7. prawo do wycofania zgody na przetwarzanie danych (art. 7 ust. 3),

8. prawo do wniesienia skargi do organu nadzorczego (art. 77), a także inne, spośród których większość wymaga nieco bardziej szczegółowego omówienia na gruncie tego artykułu.

Prawo do dostępu, sprostowania, ograniczenia, usunięcia, przeniesienia danych

Pierwszymi z omawianych są prawa związane z danymi osobowymi, które są już przetwarzane przez określone podmioty. Wówczas, jeżeli nasze dane znajdują się w posiadaniu określonych osób i są przez nich przetwarzane, mamy prawo dostępu do tych danych, możemy je w każdej chwili sprostować (poprawić), możemy także wnosić o ich usunięcie, ograniczenie przetwarzania czy też przeniesienie. Przede wszystkim, jeżeli chodzi o dostęp do danych, to każda osoba ma prawo dostępu do swoich danych osobowych, a także do uzyskania informacji na temat ich przetwarzania, celu, kategorii przetwarzanych danych, informacji o odbiorcach tych danych oraz innych (zwykle jest to realizowane w ramach tzw. klauzul informacyjnych RODO).

W kwestii sprostowania danych warto wskazać, iż osoba, której dane dotyczą, ma prawo żądania od administratora niezwłocznego sprostowania dotyczących jej danych osobowych, ale tych, które są nieprawidłowe. Możemy także żądać uzupełnienia niekompletnych danych osobowych, w tym poprzez przedstawienie dodatkowego oświadczenia. Bardzo istotne jest także tzw. ,,prawo do bycia zapomnianym”, czyli prawo do usunięcia przetwarzanych danych. Zasadą jest, iż osoba, której dane dotyczą, ma prawo żądania od administratora niezwłocznego usunięcia dotyczących jej danych osobowych, a administrator ma obowiązek bez zbędnej zwłoki usunąć dane osobowe, jeżeli zachodzi jedna z okoliczności wskazanych w RODO. Są to np. sytuacje, kiedy dane osobowe nie są już niezbędne do celów, w których zostały zebrane lub w inny sposób przetwarzane, czy też kiedy osoba, której dane dotyczą, cofnęła zgodę, na której opiera się przetwarzanie.

Warto wspomnieć także o możliwości złożenia sprzeciwu wobec przetwarzania danych.  Wyróżniamy tutaj dwa podstawowe rodzaje takiego sprzeciwu. Pierwszy z nich to sprzeciw wobec przetwarzania naszych Danych Osobowych na podstawie prawnie uzasadnionego interesu Administratora. Taki sprzeciw może być jednak niewystarczający w sytuacji, w której dane osobowe przetwarzane są np. w celu zapobiegania oszustwom lub zapewnieniu bezpieczeństwa sieci. Wszystko zależy zatem od celu, w jakim administrator dokonuje operacji na danych.

Drugi z rodzajów to zaś sprzeciw wobec przetwarzania danych osobowych do celów marketingowych. Tego rodzaju sprzeciw nie wymaga już uzasadnienia, a administrator po otrzymaniu sprzeciwu powinien zaprzestać przetwarzania naszych danych w celach marketingowych.

Oprócz tego, w każdej chwili możemy także wycofać naszą zgodę na przetwarzanie danych osobowych. Każda osoba, dane dotyczą, ma bowiem prawo w dowolnym momencie wycofać zgodę. Wycofanie zgody nie wpływa jednak na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie zgody przed jej wycofaniem. Rozporządzenie wymaga także, aby samo wycofanie zgody było równie łatwe jak jej wyrażenie. Nie może zatem dojść do sytuacji, w której dana osoba wyraziła zgodę na przetwarzania danych osobowych poprzez kliknięcie danego pola w wyszukiwarce internetowej, natomiast aby wycofać zgodę musi np. napisać list z uzasadnieniem i wysłać go do siedziby administratora.

Wreszcie, warto także pamiętać, że w razie wystąpienia jakichkolwiek naruszeń związanych z RODO, przysługuje nam prawo do wniesienia skargi do organu nadzorczego. W Polsce będzie to możliwość złożenia skargi do Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych – Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Związane jest to z tym, że każda osoba, której dane dotyczą, ma prawo wnieść skargę w państwie członkowskim swojego zwykłego pobytu, swojego miejsca pracy lub miejsca popełnienia domniemanego naruszenia, jeżeli sądzi, że przetwarzanie danych osobowych jej dotyczące narusza RODO. Nadto, taka osoba ma także prawo do skierowania sprawy przed sąd, jeżeli organ nadzorczy nie rozpatrzył skargi lub nie poinformował osoby, której dane dotyczą, w terminie trzech miesięcy o postępach lub efektach rozpatrywania skargi.

Kontakt w zakresie porady prawnej dotyczącej RODO i Twoich uprawnień z nim związanych

Masz dodatkowe pytania dotyczące przetwarzania i ochrony danych osobowych w Twojej firmie?

Potrzebujesz wdrożenia RODO przy skutecznej optymalizacji kosztów firmy (audyt, analiza ryzyka, dostosowanie procesów i środowiska IT, dokumentacja, szkolenia)?

Prawnik dla Firm

Ewelina Fuławka

Chcesz być na bieżąco z artykułami na tematy związane z RODO? Zapisz się na newsletter Prawnika dla Firm.